Parollarni shifrlash
Firibgarlar foydalanuvchilarning shaxsiy maʼlumotlari yoki ularning elektron hamyonlaridan foydalanish uchun parollarni o‘g’irlashga harakat qilishadi. O‘g’irlangan parollardan hech kim foydalana olmasligi uchun Brauzer parollarni menejerda shifrlangan holda saqlaydi. Master parol bilan bu himoyani kuchaytirishingiz mumkin.
Brauzerda parollarni shifrlash
Parollar seyfi AES-256-GCM algoritmi yordamida kalitdan foydalanib shifrlanadi. AES-256 algoritmi ishonchli hisoblanadi: AQSH milliy xavfsizlik agentligi uni “Top Secret” darajasidagi davlat sirini tashkil etuvchi ma’lumotlarni himoya qilish uchun tavsiya qiladi.
Lekin xaker shifrlash kalitini bilsa, hatto eng murakkab shifrlash algoritmi ham parollaringizni himoya qilolmaydi. Asosiy parol shifrlash kalitiga kuchli himoya o’rnatish imkonini beradi.
Kalit asosiy parol yordamida shifrlanadi. Agar asosiy parolni unutsangiz, uni zaxira shifrlash kaliti orqali bekor qilasiz.
Asosiy parol qurilmalarda saqlanmaydi, shuning uchun uni o‘g‘irlash mumkin emas. Asosiy parol bilan quyidagilar sizga qo’rqinchli emas:
- smartfondan parollar ombori o‘g‘iriliklari;
- olib qo‘yish sababli parollar o‘g’irlanishi yoki smartfondan yo‘qolishi;
- Yandex serverida sinxronlangan maʼlumotlarni saqlash (shifrlash shunday tashkil etilganki, hatto Yandex ham sizning parollaringizni shifrdan chiqara olmaydi).
Ushbu himoya usuli ishonchsizroq, chunki:
- Har bir inson sizning smartfoningizdagi mobil Yandex Brauzerni ochib, parollarni menejerda osongina ko‘rishi mumkin.
- Shifrlash kaliti asosiy parol bilan emas, balki operatsion tizim bilan himoyalanadi. Smartfonga kirish imkoniyatini olish orqali xakerlar parollaringizni o‘g‘irlashi va shifrlashi mumkin.
- Sinxronlash paytida Yandex parollarga kirish imkoniyatiga ega bo‘lishi mumkin.
Asosiy parol
Asosiy parol parollarni qo’shimcha ravishda himoya qiladi. Brauzer parollar omborini ochishga yoki veb-saytga kirish uchun avval saqlangan parolni avtorizatsiya shakliga kiritishga urinish bo’lganda asosiy parolni so’raydi.
Saytlardagi juda ko‘p parollar o‘rniga faqat bitta asosiy parolni eslab qolishingiz kifoya bo’ladi. Shu bilan birga, saytlar parollari yaxshi himoyalangan bo‘ladi. Omborga kirish asosiy parol bilan bloklanadi, uni o‘g‘irlash mumkin emas, chunki u qurilmalarda saqlanmaydi.
Asosiy parolni o‘chirib tashlash
Saqlash ombori bloklanishigacha vaqt
Asosiy parolni unutgan bo‘lsangiz
Asosiy parolni yaratish
Diqqat
Asosiy parolni eslab qoling, uni hech qayerga yozing va hech kimga ko‘rsatmang. Asosiy parolni esdan chiqarsangiz, uni birlamchi holatiga tashlashingiz mumkin faqat avval zaxira shifrlash kalitini yaratgan bo‘lsangiz.
Asosiy parolni yaratish uchun:
-
→ Sozlamalar bandini tanlang.
-
Asosiy parolni yaratishni bosing.
-
Asosiy parolni kiriting. Murakkab, ammo yodda saqlash oson bo’lgan parol o’ylab toping.
-
Davom etish tugmasini bosing.
-
Asosiy parolni yana bir bor kiriting.
-
Asosiy parolni yaratish.
-
Brauzer zaxira shifrlash kaliti yaratishni taklif qiladi. Buni albatta qilishni maslahat beramiz.
Diqqat
Asosiy parolni esdan chiqarsangiz, zaxira kalitisiz faqat ombordagi parollarni o’chirib tashlay olasiz. Zaxira kaliti bilan esa ularga kirishni qayta tiklaysiz.
Endi brauzerda veb-sayt parolini saqlash va parollar menejerini ochish uchun asosiy parolni kiritishingiz kerak bo’ladi. Asosiy parol na smartfonda, na serverda saqlanmaydi. Faqat uning yordamida shifrlangan kalit saqlanadi.
Asosiy parolni o‘chirib tashlash
-
→ Sozlamalar bandini tanlang.
-
Asosiy parolni o‘chirib tashlashni bosing.
-
Asosiy parolni kiriting va Tasdiqlashni bosing.
Shundan keyin Brauzer parollarga kirish uchun asosiy parolni so‘rashni to‘xtatadi. Eng yaqin sinxronlash paytida asosiy parol boshqa qurilmalarda o‘chiriladi.
Saqlash ombori bloklanishigacha vaqt
Omborga kirishga urinish bo’lganda brauzer qachon parollar omborini bloklashi va asosiy parolni so’rashini tanlang:
-
→ Sozlamalar bandini tanlang.
-
Kirishni tasdiqlash bandini bosing.
-
Asosiy parolni kiriting.
-
Kirishni bloklash bo’limida Ilovani qayta ishga tushirilgandan keyin, Ekran bloklagandan keyin yoki Hech qachon variantini tanlang.
Asosiy parolni unutgan bo‘lsangiz
Sharh
Asosiy parol zaxira shifrlash kalitisiz bekor qilinlganda, saqlangan parollar o’chirib tashlanadi.
Agar zaxira shifrlash kalitini allaqachon yaratgan bo‘lsangiz:
- Asosiy parolni kiritish muloqotida Parolni eslay olmayman tugmasini bosing.
- Asosiy parolni olib tashlashni bosing.
- Yandex ID parolini kiriting.
- Asosiy parolni yana yarating.
Agar zaxira shifrlash kalitini yaratmagan bo’lsangiz, parollarga kirishni tiklash imkoni bo’lmaydi.
Ishora, PIN-kod, barmoq izi
Har safar asosiy parolni kiritmaslik uchun uning o‘rniga smartfoningizni bloklash uslubidan foydalaning (PIN-kod, ishoralar yoki barmoq izi). Ombordagi parollar avvalgidek asosiy parol bilan shifrlanadi. Har gal blokdan chiqarilgandan keyin Brauzer avval asosiy parolni tiklaydi, keyin ombor shifrini ochadi.
Asosiy parolni o‘chirib yuborsangiz, Brauzer (PIN-kod, ishora yoki barmoq izini) so‘rashni to‘xtatadi.
Sharh
Bloklash usuli qurilmaga ulangan. Shuning uchun, masalan, bir smartfon PIN-kodi yordamida boshqasida foydalanish kodini ololmaysiz.
Parollarni blokdan yechish usulini o‘zgartirish uchun:
-
→ Sozlamalar bandini tanlang.
- Kirishni tasdiqlash bandini bosing.
- Asosiy parolni kiriting.
- Blokdan yechish usuli bo’limida kerakli variantni tanlang: asosiy parol, barmoq izi, ishoralar yoki PIN-kod. Ro‘yxatning tarkibi smartfonga bog‘liq.
Shifrlash zaxira kaliti
Asosiy parol yanada ishonchli parollarni himoyalash uchun zarur, lekin uni unutib qo’ysangiz nima qilish kerak? Brauzerda asosiy parolni tiklashning qulay usuli mavjud.
Asosiy parol faqat yopiq kalitni ochish uchun kerak, shuning uchun agar sizda yopiq kalitning nusxasi — zaxira shifrlash kaliti bo’lsa, uni chiqarib olishingiz va yangi asosiy parol bilan shifrlashingiz mumkin.
Baʼzi parol menejerlari foydalanuvchiga zaxira shifrlash kalitini (baʼzan QR-kod ko’rinishida) qog‘ozda chop etilgan holda saqlashni taklif qiladi. Bu usul yetarli darajada xavfsiz emas, chunki chop etilgan qog‘ozni yo’qotib qo’yish mumkin. Shuning uchun zaxira shifrlash kalitini qurilmangizda saqlaymiz va uni serverda saqlanadigan boshqa kalit bilan qo’shimcha ravishda shifrlaymiz. Shu bilan birga, serverdagi kalitdan faqat Yandex ID parolini kiritgandan keyingina foydalanish mumkin. Xaker tomonidan bir vaqtning o’zida qurilmaning zaxira kaliti, serverdagi kalit va Yandex ID parolining o‘g’irlanishi ehtimoli past.
Parollar omboriga kirishni tasodifan yo’qotib qo’ymasligingiz uchun, Brauzer asosiy parolni yaratganingizdan so’ng darhol zaxira shifrlash kalitini yaratishni taklif qiladi:
- Ochilgan Asosiy parolni tiklash imkoniyatini yoqish? oynasida Yoqish tugmasini bosing.
- Yandex ID parolini kiriting.
Kalitlardan biri serverda saqlangani uchun sinxronlash zarur. Agar sinxronizatsiya yoqilmagan bo’lsa, Yandex ID paroli kiritilgandan keyin u avtomatik tarzda yoqiladi.